اسلب یا تختال چیست؟

همانطور که در مقاله های قبل درباره شمش و نحوه تولید آن گفتیم، شمش های فولادی یکی از پرکاربرد ترین قطعات فولادی مستطیل شکل می باشند که معمولا با روش ریخته گری تولید و روانه بازار می شوند. علاوه بر این، این محصولات به دلیل قالب گیری دستی و حمل و نقل آسان، دارای سطح مقطع ذوزنقه شکل هستند که در تولید قطعات مختلف فولادی توسط اپراتور شرکت ها مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.
اسلب، که به عنوان شمش تختال نیز شناخته می شود، یکی از انواع شمش های فولادی می باشد که دارای سطح مقطعی مستطیل شکل از جنس فولاد کربنی و فولاد ضد زنگ هستند، علاوه بر این، یکی از محصولات فولادی است که با عرض 650 الی 2000 میلی متر و طول 4 الی 12 متر، عموما در تولید و ساخت ورقه های فولادی مورد استفاده قرار می گیرند.

ویژگی های اسلب (تختال)

به طور کلی، اسلب یا تختال ها، با توجه به روش تولید و کاربردی که دارند، دارای یکسری ویژگی ها و خصوصیاتی نیز از قبیل موارد زیر می باشند که عبارتند از:
– دارای سطح صاف و یکدست
– عاری از هرگونه پوسیدگی و ترک خوردگی بر روی سطح
– دارای سطح پوشیده شده از ورق فولاد ضد زنگ جهت کارایی بهتر

روش های تولید اسلب یا تختال

همانطور که در مقاله های قبل گفتیم، شمش های فولادی به روش های مختلفی تولید و روانه بازار می شود که اغلب جهت تولید قطعات فولادی، ورق، لوله و میلگرد نیز مورد استفاده قرار میگیرند. بنابراین، اسلب ها به طور کلی به سه روش کوره بلند، کوره القایی و کوره قوس الکتریکی تولید می شوند که در ادامه مطلب به بررسی هر یک از فرایند تولید می پردازیم.

روش کوره بلند

تولید تختال با روش کوره بلند یک روش قدیمی می باشد. در این روش، سنگ آهن بعد از گندله سازی، با کک و آهن داخل کوره ریخته شده و آهن خام نیز تولید می شود. در مرحله ی بعد، آهن خام بعد از ریخته شدن در کوره، ناخالصی های آن کنترل شده و به یک ترکیب شیمیایی مطلوب می رسد. سپس وارد بخش ریخته گری شده و درون قالب هایی شکل می گیرند.

نکته قابل توجه این است که جهت کنترل میزان ناخالصی های موجود در آهن خام، از دمش اکسیژن استفاده می کنند تا مقدار فسفر و گوگرد در آن کاهش یابد.

روش کوره القایی

کوره های القایی جهت تولید قطعات فلزی کاربرد دارند که با گذشت زمان در تولید شمش های فولادی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر این، کوره های القایی به طور کلی به دسته های فرکانس شبکه، فرکانس متوسط و فرکانس بالا تقسیم بندی می شوند که نسبت به سایر روش های تولید گران تر بوده و اساس کارشان مبتنی بر القای الکترو مغناطیس و تولید جریان های گردآبی است.

روش قوس الکتریکی

این روش از تولید در ایران بیشترین کاربرد را دارد. در این روش، آهن قراضه ها همراه با مواد افزودنی مانند آهک، بنتونیت و کک وارد کوره های حرارتی شده و ذوب می شوند. مواد مذاب پس از دمش با اکسیژن، با استفاده از پاتیل هایی به بخش ریخته گری منتقل شده و با استفاده از ظروفی به نام تاندیش، در قالب قرار می گیرند. در مرحله ی آخر، از طریق پاشش آب، محصول به دست آمده را خنک می کنند تا بصورت جامد (شمش های فولادی) در بیاید.

کاربرد اسلب یا تختال

اسلب یا تختال، یکی از پرکاربرد ترین محصولات فولادی می باشد که بر عکس بلوم و بیلت که عموما جهت تولید قطعاتی مانند لوله، میلگرد و تیرآهن کاربرد دارند، عموما در تولید قطعات تخت فولادی مانند کویل و ورق های فولادی در صنایعی مانند صنعت ماشین آلات سنگین مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین با توجه به ابعادشان گاهی لازم است جهت برش این محصولات از دستگاه هایی با امکانات بالا استفاده کرد زیرا ضخامت این نوع از ورق های فولادی کم است و ممکن است هنگام برش مشکلاتی را ایجاد کند.

کارخانجات تولید اسلب

علاوه بر موارد ذکر شده، کارخانجاتی در تولید این محصول فعالیت می کنند که آن را به کشور های آسیایی و اروپایی نیز صادر می کنند. از جمله این کارخانجات عبارتند از: کارخانه فولاد خوزستان، کارخانه فولاد هرمزگان، کارخانه فولاد مبارکه اصفهان، کارخانه ذوب آهن اصفهان و چادرملو.