گاهی اوقات در ساخت و ساز، دسترسی به برخی نقاط دشوار و سخت است. از همین رو، از سازه هایی به نام داربست استفاده می کنند. داربست ها، از یکسری لوله های درزدار و یا بدون درز از جنس آهن، فلز و یا چوب تشکیل شده اند که توسط بست های دو پیچ، چهار پیچ، آهنگیر و غیره به یکدیگر متصل می شوند و از نظر کاربرد، با سایر انواع لوله های صنعتی متفاوت است. به عبارتی دیگر، لوله های داربستی یا لوله های صنعتی، نوعی لوله های فلزی هستند که دارای وزن سبک و سنگین بوده و برعکس سایر لوله های صنعتی که اغلب بعنوان انتقال دهنده مورد استفاده قرار می گیرند، وظیفه ی نگهدارنده سازه و یا ساختمان را بر عهده دارد.
مشخصات فنی لوله داربستی
به طور کلی، لوله های داربستی، لوله ای فلزی در اندازه های 3 الی 6 متر، ضخامت 3.5 یا 5.3 میلی متر و قطر خارجی 48.3 میلی متر می باشند که با توجه به شرایط وزنی 6.4 الی 27 کیلوگرم، در دو نوع سبک و سنگین تولید و روانه بازار نیز می شوند.
اشکال مختلف لوله های داربستی در سازه
لوله های داربستی در اشکال و ابعاد مختلفی از جمله موارد زیر، در داربست کاربرد دارد:
– لوله های سرتاسر افقی (مهار لوله های داربست در طول و تکیه گاه لوله های زیر تخته ای)
– لوله های زیر تخته ای (تکیه گاه تخته های سکو)
– لوله های مهار (جهت جلوگیری از حرکت داربست)
– قید دیواره درگاهی (مهار داربست)
– پایه مهار (محکم کردن قید دیوار درگاهی بین دو لغاز)
– دستکهای افقی داربست (اتصال دو لوله افقی سرتاسری)
– شمع مایل (تکیه گاهی جهت مهار داربست)
انواع داربست
داربست های فلزی با توجه ویژگی ها و نحوه اتصالشان، به انواع مختلفی از جمله داربست مثلثی، چکشی ستاره ای و داربست چکشی کاسه ای نیز تقسیم بندی می شوند که در ادامه مطلب به بررسی هر یک از انواع نیز می پردازیم.
داربست مثلثی
این نوع از داربست ها، دارای اجزایی مثلثی شکل در عرض 120 سانتی متر و تیپ های 0.5، 0.75 و 1 متری هستند که به صورت نر و ماده به یکدیگر متصل می شوند.
از مزایای این نوع از داربست ها میتوان به مواردی از قبیل قابل استفاده در کفراژبندی دال و تیرها، قابلیت باربری بالا، دارای وزن سبک و عدم نیاز به آچار جهت اتصال نیز اشاره کرد.
داربست چکشی ستاره ای
این نوع از داربست ها، داربست هایی می باشند که دارای پایه و مهار های افقی هستند. به اینصورت که این پایه ها که به طول 0.5 الی 3 متر می باشند، توسط پین و مغزی به یکدیگر وصل شده و مهار های افقی نیز با استفاده از چکش، به راحتی بر روی آن قرار می گیرد. علاوه بر این، در داربست های چکشی ستاره ای، سر جک های قابل رگلاژ در قسمت بالای داربست، و پایه ی آن نیز در قسمت پایین داربست قرار می گیرد.
از مزایای داربست های چکشی ستاره ای میتوان به مواردی از قبیل: سبک بودن، قابل استفاده در ساختمان ها یا تاسیسات پالایشگاهی، نیاز به مهار بندی در ارتفاعات زیاد و عدم نیاز به آچار جهت نصب نیز اشاره کرد.
داربست چکشی کاسه ای
داربست های چکشی کاس
ه ای، دارای مهار های افقی و پایه هایی به طول استاندارد 0.5، 1، 1.5، 2.5 و 3 متر می باشند که این پایه ها با پین و مغزی به یکدیگر وصل شده و مهار های افقی نیز به وسیله چکش به راحتی بر روی آن نصب می شوند. علاوه بر این، در داربست های چکشی کاسه ای همانند داربست های چکشی ستاره ای، سر و پایه ی جک های قابل رگلاژ به ترتیب، در قسمت های بالایی و پایینی داربست قرار می گیرند.
از مزایای این نوع از داربست ها میتوان به مواردی از قبیل: قابل استفاده در کفراژبندی سقف های غیر همسطح، دارای وزن سبک، عدم نیاز به آچار در اتصالات، دارای سرعت بالا در باز و بسته شدن و قابل توسعه در پلان و ارتفاع نیز اشاره کرد.
کاربرد لوله داربستی
گفتیم که لوله های داربستی وظیفه نگه داشتن سازه و دسترسی سریع به نقاط سخت و دشوار ساختمان را بر عهده دارند، به طوریکه میتواند بعنوان تکیه گاهی مقاوم برای کارگرانی که در بالای ساختمان ها مشغول به کار هستند مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این، در مواردی از قبیل ساخت پروژهای عمرانی مانند پل ها، ساخت برج های دیده بانی، غرفه های نمایشگاهی و رمپ های اسکی نیز کاربرد فراوانی نیز دارند.
نکات اصلی اجرای داربست
زمان استفاده از داربست، لازم است که به یکسری از نکات از قبیل موارد زیر توجه شود. از جمله مهم ترین این نکات عبارتند از:
– رعایت حداکثر مجاز در ارتفاع داربست تا حدود 3 متر
– استفاده از لوله های فولادی با قطر 5 سانتی متر و ضخامت 4 میلی متر در سازه ها و ساختمان های بلند
– قرار گرفتن تمامی پایه های استاندارد در یک خط مستقیم
– نصب کاملا ایمنی نردبان ورودی به سکوی کار
– نصب و محکم شدن تخته های داربست با طناب یا تسمه
– استفاده از کفش های غیر لغزنده حین کار با داربست
